[ Pobierz całość w formacie PDF ]
zapobiec przejściu tych zapaleń w formę ostrą.
Leczenie przewlekłych i podklinicznych mastitis u owiec:
1. W okresie laktacji- injekcje domięśniowe antybiotyków. Większość drobnoustrojów izolowanych
z wydzieliny zapalnej owies cechuje się duża wrażliwością na powszechnie stosowane antybiotyki.
2. Po odłączeniu jagniąt- podajemy preparaty typu D.C, postępowanie takie prowadzi do eliminacji
bakterii oraz znacznego obniżenia odsetka chorych owiec w okresie następnej laktacji.
Jeżeli infekcje leczymy preparatami dowymieniowymi stosowanymi u krów w okresie laktacji to
podajemy połowę dawki.
Profilaktyka zapaleń gruczołu mlekowego u owiec:
" Odpowiednie warunki zoohigieniczne w owczarniach i na pastwiskach
" Usuwanie obornika i dezynfekcja (dezynfekcja przynajmniej 2 razy- po wykotach i po odłączeniu
jagniąt)
" Leczenie owiec chorych na zapalenie wymienia, z ranami strzyków i wymienia, odłączenie ich od
stada
" Prawidłowe żywienie (jagnięta niedożywione ssą inne matki i mogą przenosić bakterie)
" Higiena osobista dojarzy (mycie rąk, dezynfekcja)
" Prawidłowy dój mechaniczny
" Wprowadzenie do gruczołu mlekowego owiec po zakończeniu laktacji leków typu D.C.
" Stosowanie immunostymulatorów (glukan, lewamizol)
" Prowadzenie selekcji w wyniku zmniejszonej zachorowalności i zwiększonej wydajności
" Kąpiel strzyków (za pomocą jodoformu)
" Stosowanie szczepionek nie odgrywa większej roli, niemniej w krajach gdzie występuje dużo
owiec są prowadzone badania w tym kierunku
Zapalenie gruczołu mlekowego u kóz
35
W ostatnich latach jest wzrost zainteresowania kozami, są mało kłopotliwe i tanie. W okresie
międzywojennym i po II wojnie były one powszechnie hodowane. W latach 70 tych kozy zostały wyparte
przez świnie i bydło. Od kilkunastu lat jest gwałtowny wzrost pogłowia kóz w Polsce. Mleko kóz ma dobre
właściwości dietetyczne i terapeutyczne.
Zapalenia gruczołu mlekowego mają decydujący wpływ na jakość higieniczna mleka. Od klinicznie
zdrowych kóz w 24% przypadków izoluje się chorobotwórcza florę bakteryjna (w ponad połowie
przypadków są to gronkowce i paciorkowce).
Najczęściej przy zapaleniu gruczołu mlekowego u kóz izoluje się:
- Staphylococcus aureus
- Streptococcus uberis
- Str. dysgalactie
- Str. agalactie
- Pasterella hemolitica
- Mykoplasma agalactie
- E. coli
- Corynobacterium pseudotuberculosis
- Proteus sp.
- Mycobacterium sp.
- Brucella
- Grzyby
- Wirusy- wirusy wywołujące kleszczowe zapalenie mózgu mogą się przenosić przez mleko na człowieka.
Pod względem klinicznym mastitis u kóz dzielimy na:
1. nadostre
2. ostre
3. podostre
4. przewlekłe
5. podkliniczne
Stosunkowo często występują zakażenia utajone. Stany ostre i nadostre maja charakter zgorzelinowy i są
niebezpieczne dla życia samicy, natomiast stany podostre, przewlekłe i podkliniczne powodują całkowity
brak opłacalności hodowli owiec.
Gronkowcowe zapalenie wymienia:
Ma charakter ostry martwicowy, przewlekły bądz podkliniczny. W przypadkach ostrych zapaleń wymienia
śmirtelność wynosi 90%. Główna przyczyna zapaleń ostrych to Staphylococcus aureus, natomiast zapaleń
subklinicznych Staph. epidermidis (w 80% przypadków). Do zakażenia dochodzi droga galaktogenną
(przez kanał strzykowy).
Czynniki usposabiające to ssanie kozląt, nieodpowiedni dój, rany, skaleczenia, urazy. W przypadku ran,
skaleczeń, urazów drobnoustroje przenoszą się droga limfogenna i hematogenną. Po wniknięciu do
gruczołu Staph. aureus produkuje toksyny, które to powodują ciężkie zgorzelinowe zapalenie wymienia. W
krótkim czasie po wniknięciu patogeny dochodzi do ! C,T,O, zaburzeń ogólnych, całe wymię lub tylko
połowa jest obrzękła, bolesna, skóra może zmieniać barwę na niebiesko-fioletową. Zmiana zabarwienia
zmienia się od podstawy strzyku, obejmuje albo jedna połowę albo całe wymię. Skóra wymienia staje się
zimna, dochodzi do gwałtownego spadku wydzielniczości. Wydzielina zapalna jest najpierw surowicza
pózniej krwista, pózniej przybiera barwę kakao i ma zgniły nieprzyjemny zapach. Zwierze jest osowiałe,
dochodzi do septicemii i zmian w wymieniu, to wszystko nieleczone prowadzi do śmierci w ciągu 24
godzin. U kóz, które przeżyły może dojść do odpadnięcia objętej zgorzelą części wymienia. W przypadku
formy przewlekłej dochodzi do wytworzenia ropni w tkance gruczołowej wymienia. Przy zapaleniu
podostrym brak jest objawów ogólnych, dopiero omacywanie wymienia i badanie mleka pozwala
stwierdzić stan zapalny. Stany podkliniczne diagnozuje się za pomocą badań bakteriologicznych i badania
ilości komórek somatycznych. U kóz fizjologicznie jest więcej komórek somatycznych w mleku.
Niejednokrotnie nawet w zdrowym wymieniu liczba ta przekracza 500 tys. Trzeba o tym pamiętać, bo taka
duża liczba komórek nie oznacza wcale ze koza jest chora. Szczególnie pod koniec laktacji wzrasta liczba
komórek, także wyniki TOK-u na jeden plus wcale nie musza świadczyć o zapaleniu. W przypadku ostrej
formy zapalenia prognoza jest niepomyślna, w przypadkach lżejszych też mimo leczenia nie udaje się
wyleczenie.
Leczenie:(przy ostrym mastitis musi być podjęte szybko)
" antybiotyki (miejscowo i ogólnie)- dowymieniowe preparaty boga być takie jak u krów (połowa
dawki) można podawać za pomocą kateteru.
36
" p/bólowe
" preparaty osłaniające wątrobę
" p/histaminowe
" p/zapalne
" glukoza
" PWE
W formie przewlekłej i podostrej stosuje się miejscowe i parenteralne podawanie antybiotyków. Jeśli czas
na to pozwala to robimy bakteriologie i antybiotykogram. Leczenie ma trwać 3-4 dni, pamiętać o okresie
karencji. Leczenie można wspomagać częstym zdajaniem i stosowaniem maści p/obrzękowych.
Zapalenie wymienia wywołane przez Pasterelle:
Czynnikiem etiologicznym jest Pasterella hemolitica, rzadziej Pasterella multocida. Do zakażenia dochodzi
droga galaktogenną, przez uszkodzoną skórę wymienia. Zarazek może też być przenoszony przez ssanie
kozląt i dój (niewydezynfekowane kubki udojowe). Przebieg zależy od patogenności zarazka i od
odporności zwierzęcia. Obserwuje się zarówno nadostre i ostre septicemiczne formy zapalenia jak i formy
przewlekłe ze stwardnieniem miąższu wymienia. W zależności od formy zapalenia stosuje się odpowiednie
leczenie i zapobieganie (odpowiednie żywienie i odrobaczanie żeby nie doszło do spadku odporności).
Paciorkowcowe zapalenie wymienia:
Czynniki etiologiczne to: Str. agalactie, Str. dysgalactie, Str. uberis, Str. pyogenes, Str. zooepidermicus.
Główną drogą zakażenia jest droga galaktogenna. Zapalenie wywoływane przez te drobnoustroje stwierdza
się szczególnie często w pierwszych dniach po porodzie (przerosty tkanki gruczołowej, zwłóknienia). Jest
to ujawnienie się ukrytych zakażeń z okresu zasuszenia. Zakażenie paciorkowcowe może mieć postać
ostrego nieżytowego zapalenia przebiegającego z objawami nieznacznych zaburzeń stanu ogólnego, lekkim
podrażnieniem tkanki gruczołowej wymienia. Może też od początku przebiegać jako forma przewlekła.
Często stan zapalny obejmuje tylko jedna połówkę wymienia. Wydzielina jest wodnista z kłaczkami.
Przewlekły proces zapalny prowadzi do stopniowej atrofii miąższu gruczołu i zmniejszenia wydzielania
mleka. Obraz kliniczny jest podobny do gronkowcowego zapalenia wymienia, zapalenia wywołanego przez
enterokoki czy Pseudomonas także bakteriologia jest badaniem rozstrzygającym. Prognoza zależy od
formy zapalenia, czasu rozpoczęcia leczenia i sposobu leczenia. Wcześnie rozpoczęte leczenie stanów
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.plalternate.pev.pl
|
|
|
