[ Pobierz całość w formacie PDF ]
skorupami i zaczął go okładać cybuchem, gdzie tylko popadło.
Ty hyclu! Ty psubracie! to będziesz Pana Boga okpiwał i Kościół okradał? krzyczał i
tak go smolił, że Kiszka puścił lejce i w nogi. Koń się spłoszył, wóz rymnął do rowu i
wszystkie jaja poszły na psią jajecznicę.
48
profit korzyść, zysk.
49
kałdun brzuch.
50
na... cybuchu na drewnianej lub metalowej rurce zakończonej z jednego końca ustni-
kiem, z drugiej fajką; rurka ta służy do ciągnięcia dymu z fajki.
51
przetak rodzaj sita z większymi otworami, służącego do oczyszczania ziarna.
52
w dyrdy prędko, szybko, żwawo, galopem.
44
Skąpy dwa razy traci. Nieprawda, panie? %7łebym chciał o nich opowiadać wszystko, co
wiem, to bym nie skończył i do wieczora. A wie pan, jak to taki szlachcic chciał się dostać do
nieba?
Nie odezwałem się, poranek bowiem stawał się przecudny i gdzieś z oparów nadbużań-
skich, czy z pól omglonych, nadpływał jakiś śpiew, nieco ściszony oddaleniem, lecz nie-
zmiernie uroczysty, jakby święty chór tych świtań, zórz i nadchodzącego słońca.
Co to za śpiewy? słyszycie?
Pewnie jaka kompania ciągnie do świętego Onufra.
Zpiew buchał z jakiejś drożyny, ciągnącej się równolegle z naszą drogą, ale wśród zbóż i
oparów niepodobna było dojrzeć ludzi.
A świt robił się już opalowy i przesycony zorzami, mgły unosiły się w górę i spod nich
błyskały zmatowane smugi porozlewanych wód, czarne, przemiękłe role i pochylone żyta.
Drzewa i wsie wyrastały coraz wyrazniej i bliżej. Zawiał pierwszy wiatr, ale tak cichy i piesz-
czotliwy, że ledwie się poruszyły senne, opite rosą kłosy i liście zagmerały bez szelestu.
Skowronek zaświergotał, a po nim wnet drugi, trzeci, dziesiąty bił skrzydłami a dzwonił w
ciszy swój pacierz poranny. Bociany leciały nisko nad ziemią, gdzieś ku Bugowi. Jakiś tęsk-
ny, przeciągły ryk zadrgał w zróżowionem powietrzu. Koguty już zaczynały piać tu i owdzie.
Dzień się zbliżał i wschodnia strona nieba nabrzmiewała purpurą i świetlistym majestatem
jeszcze nie dojrzanego słońca.
Widzę, że i tutaj dużo nowych krzyżów odezwałem się, wskazując na jakiś świeżo
dzwignięty do góry i jeszcze nie pomalowany.
Ady53 tyle nastawiali, że, gdyby człowiek zważał na nie, to musiałby chodzić z czapką w
garści odburknął jakoś niechętnie.
Nic dziwnego, bo dawniej nawet przewalonych nie było wolno podnieść.
Dużo im przyjdzie z nowych! Tylko drzewa namarnują!...
Przecież i prawosławni swoje stawiają...
Jak im naczelnik przykaże i dobrze zapłaci, to stawiają! warknął złośliwie, osadzając
konie na miejscu, gdyż nagle wychyliła się ze zbóż kompania i wchodziła na naszą drogę.
Na przedzie jaśniał złocisty, ośmioramienny krzyż, a za nim cisnęło się kilkadziesiąt sta-
rych bab i wyrostków. Przyklękli na chwilę pod krzyżem, i ktoś zaintonował czystym, dono-
śnym głosem:
Kiedy ranne wstają zorze...
Tłum ruszył i zawtórował pełną piersią, aż pieśń poniosła się nad pola nieobjęte i biła ku
wschodzącemu słońcu:
Tobie ziemia. Tobie morze...
Zpiewali po polsku; słyszałem każde słowo, a nie mogłem uwierzyć.
53
ady a toć, przecież, wszak.
45
Jechaliśmy tuż za niemi, wolno, bo mój Iwan również zaśpiewał:
Tobie śpiewa żywioł wszelki,
Bądz pochwaleń. Boże wielki .
A skąd kompania? spytałem chłopa, idącego obok mojej bryczki.
My, panie, z Olszanki odpowiedział przeciągle, czystą polszczyzną.
A gdzież to dzisiaj odpust?
W Jabłeczyńskim monasterze, prażnik54 świętego Onufrego.
To kompania prawosławna?
Prawosławna, panie.
Prawosławna i śpiewa po polsku? Nie mogłem się połapać.
A po jakiemuż mają śpiewać? Przecież po moskalewsku nie poradzą odmówić nawet pa-
cierza podniósł na mnie zdumione oczy. Ja również patrzyłem w niego, zdziwiony tem nie-
spodzianem wyjaśnieniem.
Siadajcie, podwiozę was kawałek drogi.
Wgramolił się na bryczkę, pochwaliwszy Boga polskim obyczajem.
Zaczęliśmy pogadywać o tem i owem; chłop byt chytry, odpowiadał wymijająco i sam
mnie ostrożnie wybadywał, ale w końcu rozgadał się dosyć szczerze.
Jak odłączą Chełmszczyznę, to wam zabronią mówić po polsku...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.plalternate.pev.pl
|
